اختلالات خلقی به گروه گستردهای از اختلالات روانی گفته میشود که در جوامع مختلف مورد آزمایش قرار داده شدهاند. در اغلب مواقع این اختلالات به صورت خلق پایین (در دورههای افسردگی) یا خلق بالا (در دورههای شیدایی یا مانیا) پدید میآیند.
خلق مرضی (پاتولوژیک) و آشفتگیهای مرتبط با آن تشکیل دهنده نمای بالینیاش هستند و علائم گشاده رویی، کاهش یا افزایش خواب، عدم تمرکز، حواس پرتی، خلق افسرده و... نیز در بیماران مشاهده میشود.
انواع مختلفی از اختلالات خلقی وجود دارد اما به به زبان ساده و به صورت خلاصه، پایین آمدن یا بالا رفتن خلق مشخص کننده این اختلالات هستند.
بالا یا پایین شدن خلق میتواند به دلیل اتفاقات بسیاری در طول زندگی باشد و تمامی انسانها خلق بالا، پایین یا طبیعی را در طول دورههای زندگی خود تجربه میکنند. اما وقتی یک شخص نتواند در شرایط مختلف خلق خود را مدیریت و کنترل کند، باعث بروز اختلالات خلقی میشود؛ این نوسانات شدید و حالات غیرطبیعی و غیرعادی باعث بروز مشکلات بسیاری نیز میشوند.
برای مثال در بیمارانی با خلق بالا یا مانیا: کاهش خواب، گشاده رویی، پرش افکار و حواس پرتی، افزایش اعتماد به نفس و افکار خودبزرگ بینانه افزایش مییابد.
در بیماران با خلق افسرده این موراد شامل: کاهش انرژی و علاقه و افزایش خواب، احساس گناه و عدم تمرکز، کم شدن اشتها به همراه افکار مرگ یا خودکشی است.
اختلالات خلقی باعث بوجود آمدن مشکلات بیشتری در زندگی فردی و اجتماعی شخص میشود؛ برای مثال تغییرات در تواناییهای شناختی، افزایش فعالیتهای هنری، تکلم و کارکردهای نباتی (مانند فعالیتهای جنسی یا سایرنظرمهای زیستی) و مختل شدن کارکردها و روابط اجتماعی یا کاری بیمار از جمله این مشکلات هستند. در زیر به معرفی انواع اختلالات خلقی میپردازیم:
♦ افسردگی اساسی یا ماژور
افسردگی ماژور یا اساسی از رایجترین نوع اختلالات خلقی و روانی است که در آن خلق افسرده و همچنین فرد میل و رغبت بسیار پایینی نسبت به زندگی دارد. از نشانههای افسردگی ماژور:
• خلق افسرده
• احساس پوچی و مفید نبودن
• کمبود انرژی و احساس خستگی بیش از حد
• بیخوابی یا کمخوابی
• پرخوری یا بی اشتهایی
• افزایش یا کاهش وزن ناگهانی و غیرطبیعی
• کاهش احساس لذت و نداشتن میل و رغبت
• کاهش توانایی تفکر
• احساس پشیمانی و گناه
• عدم تمرکز یا کاهش تمرکز
• اضطراب و سراسیمگی
• افکار خودکشی و میل به مرگ
♦ افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان نیز از شایع ترین انواع اختلالات خلقی میباشد. حدودا ده الی پانزده درصد مادرانی که تازه زایمان کردهاند دچار این افسردگی میشوند. در رخ دادن این اختلال خلقی دلایل کاملا مشخصی وجود ندارد و نمیتوان مادر را در پدید آمدن آن مقصر دانست.
این نوع اختلالات خلقی نیز علائمی مانند افسردگی دارد و زمینه آن از اوایل دوران بارداری ظاهر میشود؛ در صورت بی توجهی این علائم به افسردگی پس از زایمان ختم میشود و در زمان یک الی دوماهگی نوزاد شروع خواهد شد. بستگی به شدت و زمان بیماری میتواند خطراتی نیز داشته باشد.
علائم زیر میتواند دلیل بر افسردگی پس از زایمان باشد اما تشخیص قطعی به عهده روانپزشک است:
• زود رنج شدن
• احساس خستگی زیاد و کاهش انرژی
• کاهش احساس لذت در زندگی
• احساس پیری
• کاهش میل جنسی
• بیتوجهی به نوزاد
• گوشهگیری و دوری از اجتماع یا خانواده
• افزایش ترس از محیط یا اطرافیان
• افزایش یا کاهش وزن غیرطبیعی
تغییر ترشح هورمونها و دلایل زیستی (مانند افت ناگهانی غلظت استروژن و..) زمینه افسردگی پس از زایمان را بوجود میآورند اما مسائل زیر نیز میتوانند باعث تشدید آن شوند:
• بارداری در سنین پایین
• سابقه افسردگی فرد یا خانواده
• نداشتن اعتماد به نفس کافی
• شرایط بد خانوادگی
• بارداری ناخواسته
• عدم حمایت از سوی خانواده مخصوصا همسر
• قرار گرفتن در شرایط استرس و اضطراب زیاد
• وضعیت مالی و اقتصادی
♦ افسردگی فصلی
با نزدیک شدن به فصلهای سرد و نیمه دوم سال، هوا نیز سریعتر تاریک میشود. به همین دلیل برخی افراد در نیمه دوم سال یعنی پاییز تا اوایل بهار دچار این نوع افسردگی میشوند. فضای سرد و بیروح، تنهایی، تاریک شدن سریع هوا میتواند برای افراد کاملا سالم نیز ناخوشایند یا دلگیر باشد؛ اما در اصل تاریک بودن هوا موجب ترشح هورمون های ملاتونین توسط غده کاجی مغز یا اپی فیز که در پایین آن قرار دارد میشود. این هورمون موجب خواب آلودگی، سستی و بی حالی میشود و در صورت وجود نور از ترشح آن جلوگیری میشود.
افرادی که زمینه ابتلا به بیماریهای افسردگی یا اختلالات خلقی را دارند به احتمال بسیار زیادی به افسردگی فصلی دچار میشوند. همچنین کمبود ویتامین D میتواند باعث اختلال در انتقال دهنده عصبی سرتونین شود که در تشدید این افسردگی تاثیر گذار است.
با این حال درمان افسردگی فصلی نسبت به سایر اختلالات خلقی راحتتر است و نسبت به شدت آن از روشهایی مانند قرار گرفتن در زیر نور برای انرژی گرفتن، تجویز ویتامینD و... استفاده میشود.
♦ اختلال دو قطبی
در اختلالات افسردگی حملهها فقط به افسردگی و خلق پایین محدود میشوند؛ اما در اختلال دوقطبی علاوه بر حملههای افسردگی، حملههای مانیک یا شیدایی نیز اتفاق میافتد. در این نوع حملات بیمار دارای خلق غیرطبیعی و مداوم سرخوش، گسترده یا تحریک پذیر (پر هیجان) است که ممکن است تا یک هفته نیز طول بکشد. این زمان در صورت بستری شدن (در مواقع ضروری) میتواند کمتر شود. طی این دوره بیمار حداقل سه مورد از علائم زیر را دارد:
• اعتماد به نفس کاذب و خود بزرگ بینی
• کاهش میزان خواب
• حرف زدن بیش از حد یا احساس فشار در صورت سکوت
• پرش افکار و فراموشی لحظهای
• حواس پرتی (توجه بیش از حد به محرکهای بیرون یا بی ارتباط)
• افزایش فعالیتهای هدفمند مانند شغلی، تحصیلی، اجتماعی، هنری یا جنسی
• انجام بیش از حد فعالیتهای لذتبخش و بدون فکر کردن مانند ولخرجی بی حد و حساب، سرمایه گذاریهای احمقانه
• و...
این اختلال خلقی در ابتدا تنها به صورت حملههای مانیک است و پس از آن بسته به شرایط فرد ممکن است دورهای کاملا سالم به نظر برسد و هیچ حملهای بوجود نیاید اما ناگهان حمله افسردگی رخ دهد. همچنین در حین این دوره ممکن است بیمار دچار حملات متضاد شود. تفاوتهای میان اختلال دوقطبی و افسردگی ماژور تنها به حملات مانیک محدود نمیشود و تشخیص آن باید توسط یک روانپزشک مجرب انجام شود.
بهتر است بدانید که اختلال دو قطبی نسبت به افسردگی اساسی شیوع بسیار کمتری دارد و تنها چهار الی هشت درصد جمعیت بزرگسالان به آن مبتلا میشوند. تمامی اشخاص در هر جایگاه اجتماعی، حتی در صورت سلامت روانی و جسمی کامل، احتمال دچار شدن به افسردگی دو قطبی را دارند و با اینکه علائم اختلال دو قطبی و افسردگی اساسی به یکدیگر مشابهاند اما دلایل مبتلا شدن به آنها کاملا متفاوت است.
محققان و دانشمندان تا به امروز تلاش بسیاری در جهت فهمیدن علتهای اختلالات خلقی کردهاند اما به سختی میتوان علت دقیق اختلالات خلقی را مشخص کرد. در واقع چنین بیماری در اثر ترکیب چندین عامل که میتواند بر اساس شخصیت و ژنتیک هرشخص متفاوت باشد رخ دهد. برخی از عواملی که میتوانند در بروز اختلالات خلقی تاثیر گذار باشند عبارتند از:
• عوامل زیستی و ساختار مغز
یکی از زمینه سازهای بروز بیماریهای روانی عدم تعادل انتقال دهندههای عصبی مانند سرتونین و نوراپی در مغز میباشد که موجب افزایش احتمال بروز این بیماری میشود.
• عوامل روانی و اجتماعی
اجتماعهایی که افراد در آن حضور دارند مانند محل کار، آموزشگاه یا هر محیط دیگری در بروز اختلالات خلقی تاثیر گذار هستند. فشار روحی، استرس، عدم اعتماد به نفس، رفتار نامناسب افراد و... از جمله مشکلاتی هستند که پیش میآیند و این اختلالات را تشدید میکنند.
• عوامل ژنتیکی
طبق عکسبرداریهایی که از مغز افراد سالم و مبتلا به افسردگی یا اختلال دو قطبی انجام شده است، عملکرد و ساختار مغز و ژنتیک مهمترین عامل در احتمال بروز اختلالات خلقیست. همچنین مبتلا شدن یکی از افراد نزدیک و رفتار آنها نیز میتواند زمینه ساز بروز این بیماریها باشد.
• اتفاقات غیرمنتظره
افرادی که روحیه ضعیف و آسیبپذیری دارند با اتفاقات بزرگ یا غیر منتظره تحت تاثیر قرار میگیرند. این اتفاقها لزوما ناراحت کننده نیستند، برای مثال زایمان، بارداری ناخواسته، شکست کاری یا از دست دادن یک شخص مهم و... که در این صورت وقتی شخص نتواند شرایط روحی و جسمی خود را کنترل کند ریسک ابتلا به اختلالات خلقی و روانی در او افزایش مییابد.
• مبتلا شدن به بیماریها
برخی بیماریهای فیزیکی مانند حملهی قلبی، التهاب پانکراس، سرطان، عفونتها، اختلالات تروئیدی و... نیز در بروز افسردگی یا اختلال خلقی نقش دارند.
• مصرف مواد
یکی از بزرگترین اشتباههای افراد در هنگام مبتلا شدن به اختلال خلقی، سوء مصرف مواد مخدر میباشد و برخی برای تسکین خود به آن روی میآورند. اما مصرف مواد علاوه بر تخریب بسیارش باعث تشدید تاثیرات اختلالات خلقی میشود. همچنین ممکن است برخی برای اولینبار پس از شروع به مصرف دچار چنین اختلالاتی شوند.
تاثیرات اختلالات خلقی به دو دسته بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم میشوند. افرادی که دچار اختلالات خلقی هستند ممکن است از دوستان یا خانواده خود فاصله بگیرند، در محل کار یا موقعیتهای اجتماعی دیگر دچار مشکل شوند و نتواند جایگاه خود را حفظ کنند. همچنین افراد مبتلا به افسردگی در معرض خطر خودکشی و افراد مبتلا به مانیا (دو قطبی) به دلیل انجام رفتارهای پر خطر ممکن است آسیب ببیند یا فوت کنند.
به همین دلایل نیاز به پرستاری و مراقبت از افراد در هنگامی که دچار اختلالات خلقی شدهاند از واجبترین کارهاست. رفتار نزدیکان به شدت در روند بهبود تاثیر گذار است و بی اهمیت شمردن یا بیتوجهی به این افراد موجب بدتر شدن وضعیت آنها میشود.
تاثیرات امور پرستاری برای بیماران مبتلا به اختلالات خلقی به وسیلهی تغییر در شناخت، عاطفه، عملکرد و رفتار بیمار بوجود میآید و نتایج کوتاه مدت مانند کاهش افکار خودکشی، جلوگیری از تهاجم، انتخاب اهداف واقعی و... که با کمک دیگران حاصل میشود به مرور باعث بهبود بیمار و نتیجه بلند مدت آن یعنی افزایش کیفیت زندگی، عملکرد بهتر فردی و پیشگیری از عود بیماری میشوند. بهتر است برای مراقبت بهتر و موثرتر از بیماران اختلالات خلقی با پزشک معالج بیمار مشورت کنید. باید و نبایدها را که به بیمار، مدت زمان و شدت بیماری و... بستگی دارد را از او بپرسید.
برای تشخیص دقیق اختلالات خلقی به تجربه و علم نیازمند هستیم؛ به همین دلیل نمیتوان به تشخیص خود فرد یا اطرافیان اعتماد کرد. در صورتی که فکر میکنید که خود یا نزدیکان دچار اختلالات خلقی شدهاید بهتر است در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه و با او مشورت کنید.
در صورت نیاز پزشک عمومی به شما توصیه میکند تا با یک روانپزشک حرفهای صحبت کرده و ویزیت شوید. در این زمان روانپزشک برای تشخیص نوع اختلال بیمار را به مدت دو هفته تحت نظر میگیرد. در این زمان رفتارها، علائم، دلایل بروز اختلال و شرایط بیمار مورد بررسی روانپزشک قرار میگیرد. تغییر رفتار و خلق در مدتهای کمتر از دو هفته دلیلی بر بروز بیماریهای خلقی و روانی نیست. همچنین برای تشخیص دقیقتر نیاز به انجام تستها و آزمونهایی است که توسط پزشک معالج انجام میشوند.
روشهای درمانی متنوعی برای اختلالات خلقی وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار، شدت و زمان بیماری به تشخیص روانپزشک از یک یا چند روش برای بهبود بیمار استفاده میشود. درمانهای زیستی و دارویی جهت تثبیت خلق یا خاصیت ضد افسردگی در کنار درمانهای روانشناختی یعنی مشاوره و روانکاوی، خانوادهدرمانی و... از رایجترین راهها برای درمان این بیماری هستند. همچنین تحریک مغناطیسی کرنیال یا RTMS و تشنج درمانی یا الکترو شوک درمانی نیز از دیگر روشهای موثر میباشند.
گردآوری:بخش روانشناسی بیتوته
در این مقاله میخواهیم درباره وب سایت تازه تاسیس کاوش تخصص بحث و گفت و گو نماییم.
وب سایت کاوش تخصص، یک وب سایت ثبت آگهی می باشد که فقط مشاغل تخصصی در این وب سایت ثبت می شود، این بدین معنا می باشد که خرید و فروش کالا در این وب سایت صورت نمیگیرد. سعی شده است که در این وب سایت از تمامی مشاغل پشتیبانی شود. وب سایت کاوش تخصص دارای نماد، اینماد از وزارت صنعت،معدن و تجارت می باشد که میتوانید با کلیک بر روی لوگو اینماد در پایین وب سایت از صحت آن مطلع شوید.
کلیه شهرهای ایران در این وب سایت پشتیبانی میشود و اگر شما صاحب تخصصی می باشید که با آن کسب درآمد میکنید می توانید آگهی خود را به صورت رایگان در وب سایت کاوش تخصص ثبت نمایید.
کسب درآمد با کاوش تخصص
سعی شده است در وب سایت کاوش تخصص ثبت آگهی رایگان به آسانی برای کاربر انجام گیرد و کاربر به آسانی بتواند تخصص خود را به آسانی به نمایش بگذارد. هر آگهی دهنده به صورت اختصاصی یک پنل اختصاصی به همراه دارد که میتواند با آن کلیه آگهی های مورد نظر خود را که ثبت کرده است را نمایش دهد. در حال حاضر آگهی های ثبت شده در وب سایت کاوش تخصص دارای تاریخ انقضاء مشخص شده نمی باشد و تا 6 ماه بر روی وب سایت قرار میگیرد. با استفاده از کدهای یک بار مصرف در این وب سایت کاربر می تواند با ثبت شماره همراه در هربار یک کد برای ورود به پنل خود دریافت کند.
تبلیغات ویژه در کاوش تخصص
تبلیغات ویژه در کاوش تخصص بدین صورت می باشد که بعد از ثبت آگهی وارد صفحه ای می شوید که با پرداخت هزینه مشخص آگهی شما به صورت ویژه نمایش داده میشود. آگهی های ویژه به صورت جداگانه در در اسلاید شو صفحه اصلی وب سایت و شهر مورد نظر نمایش داده میشود و مدت زمان آن بیشتر از آگهی های رایگان می باشد. مشاغلی که آگهی خود را به صورت ویژه ثبت می کنند میتوانند به صورت همزمان در شبکه اجتماعی کاوش تخصص با استفاده از تصاویر گرافیکی کسب و کار خود را ثبت نماید.
خدمات ویژه کاوش تخصص
علاوه بر ثبت آگهی به صورت ویژه خدمات حرفه ای در راستای تبلیغات در این وب سایت ارائه میشود که شامل موارد زیر می باشد:
- عکاسی تبلیغاتی:
اگر در کسب و کار تخصصی خود تصاویر حرفه ای و با کیفیت ندارید می توانید با پشتیبانی کاوش تخصص در تماس باشید تا با ارائه خدمات به صورت پکیج و عکاسی همزمان، عکاسی در محل انجام دهید و هم آگهی خود خود را به صورت ویژه ثبت نمایید.
- رپورتاژ تبلیغاتی:
در صورت نیاز می توانید علاوه بر ثبت آگهی در وب سایت، خدمات خود را به صورت ویدئو و صدا در قسمت وبلاگ کاوش تخصص به نمایش بگذارید و همزمان در وب سایت های خبری،تفریحی آن را منتشر کنید. تعرفه رپورتاژ خبری با توجه به سایت های ارائه شده و منتخب شما برآورد میگردد.
محتوانویسی تبلیغاتی در قسمت وبلاگ سایت کاوش تخصص انجام می گیرد. اگر تخصص محتوانویسی را ندارید می توانید با ما در ارتباط باشید تا محتوای با کیفیت بالا و جذاب را برای شما تولید و منتشر نماییم.
-تبلیغات بنری
آگهی دهندگان در وب سایت کاوش تخصص می توانند با استفاده از بنرهای تبلیغاتی در صفحات اصلی وب سایت،صفحات داخلی کسب و کار خود را تبلیغ کرده و در کلیه صفحات کاوش تخصص آن را به اشتراک بگذارند.
-ضبط پادکست
اگر می خواهید تخصص خود را به صورت شنیداری به کاربران نمایش بگذارید می توانید از خدمات ضبط پادکست کاوش تخصص در این زمینه استفاده نمایید .
-مشاوره دیجیتال مارکتینگ
ممکن است برای کسب و کار خود در فضای مجازی هیچ فعالیتی را شروع نکرده باشید، با استفاده از خدمات مشاوره دیجیتال مارکتینگ می توانید کسب و کار خود را رونق داده و با توجه به بودجه دلخواه آن را پیاده سازی نمایید.
حرف آخر
در وب سایت کاوش تخصص سعی شده است برای کلیه کسب و کارها محیطی فراهم شود که با هزینه و زمان مناسب بتوانید کسب و کار خود را به نمایش گذاشته و هدف از ارائه خدمات ویژه بستری برای رفع کلیه نیازهای مهندسین، پزشکان، وکلا، حسابداران و ... در این زمینه می باشد.
پشتیبانی کاوش تخصص:
در صورت پرسش هرگونه از خدمات می توانید با قسمت پشتیبانی وب سایت کاوش تخصص در ارتباط باشید.
پشتیبانی کاوش تخصص از ساعت 9 الی 17 به صورت تلفنی و از ساعت 17 الی 23 به صورت آنلاین در خدمت کاربران عزیز می باشد.
واژه صلاۀ، جمع آن صلوات به معنی نماز خواندن و درود و تحیّت است. صلّی الله علیه، یعنی خداوند بر او درود فرستاد، در «معجم الوسیط» هم صلا به معنای دعا است.
در «تفسیر جوان» آمده است که: چنانچه صلوات به خدا نسبت داده شود، به معنی فرستادن رحمت است و هر گاه به فرشتگان و مؤمنان منسوب گردد؛ به معنی طلب رحمت است.۱
معنای صلوات فرستادن خداوند بر پیامبر(ص) چیست؟ یعنی وقتی ما میگوییم: «الّلهمّ صلّ علی محمّد و آل محمّد»، از خداوند خواستهایم که چه کاری بکند؟ مگر آنها در کمال مطلق نیستند؟
در قرآن کریم به مؤمنان دستور میدهد که به پیامبر(ص) درود و سلام بفرستند: «انّ الله و ملائکه یصلّون علی النّبی یا ایّها الّذین امنوا صلّوا علیه و سلّموا تسلیما؛ خداوند و فرشتگان بر پیامبر(ص) درود میفرستند؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید، بر او درود بفرستید و سلام گویید و تسلیم فرمانش باشید».۲
مقام پیامبر(ص) آنقدر والا است که خدای سبحان و تمام فرشتگان بر او درود و سلام میفرستند و بهتر است مؤمنان هم در این آهنگ کلّی همنوا و هماهنگ شوند.
علاوه بر آن، صلوات خدا به معنی فرستادن رحمت است و این گسترش دادن مقام معنوی پیامبر(ص) و آل پیامبر(ع) است و صلوات فرشتگان و مؤمنان به معنی طلب رحمت و مغفرت است و این هم خواستاری مقام و عظمت معنوی آنها است.
طلب کردن رحمت برای بندگان
ناگفته نماند که فرستادن صلوات و سلام بر پیامبر(ص) و آل پیامبر(ع) از طرف مؤمنان در حقیقت طلب کردن رحمت بر خودشان نیز است؛ زیرا در واقع پیامبر(ص) و ائمّه(ع) واسطه فیض الهی هستند. اگر بر آنها صلوات نفرستیم، در واقع خود را از رحمت الهی محروم کردهایم.
درود بر پیامبر(ص) سبب پاکی اعمال و نیز قبولی آنها میشود، همچنین باعث اجابت دعاها، کفّاره گناهان، نورانی شدن در قیامت و راه پیدا کردن به بهشت میشود.
در زیارت جامعه کبیره آمده:
«و جعل صلواتنا علیکم و ما خصّنا به من ولایتکم، طیبا لخلقنا و طهاره لانفسنا و تزکیه لنا و کفاره لذنوبنا ...؛
و قرار داد درودهای ما را بر شما و آنچه را مخصوص گردانید، به ما از دوستی و محبّت شما به خاطر پاک گردانیدن خلقت ما و پاکیزگی برای جانهای ما و جهت پاکی روح ما و کفّاره گناهان ما».
شخصی از پیامبر(ص) پرسید: صلوات فرستادن امّت، ارسال تحفهای است به نزد شما، آیا از جانب شما تحفهای برای ایشان خواهد بود؟
آن حضرت فرمود: «امروز، صلوات امّت بر من، تحفهای است از ایشان برای من و فردا، تحفه من برای ایشان، در بهشت خواهد بود.»
صلوات در آینه قرآن و کلام معصوم(ع)
در سوره احزاب، آیه ۵۶ خداوند میفرماید:
«خدا و فرشتگان او بر پیامبر اکرم(ص) درود میفرستند، شما هم ای کسانی که ایمان آوردهاید، بر او صلوات بفرستید و آن طور که باید، تسلیم شوید.»
خداوند در این آیه تأکید میکند که ابتدا من و ملائکه بر پیامبر(ص) صلوات میفرستیم و به پیروی از ما شما انسانها بر ایشان و آلش سلام و درود بفرستید.
در حکمت ۱۶۳ «نهج البلاغه» آمده است: «هرگاه از خدای سبحان درخواستی داری، بر پیامبر اکرم(ص) درود بفرست.
سپس حاجت خود را بخوان؛ زیرا خداوند بزرگوارتر از آن است که از دو حاجت در خواست شده، یکی را بر آورده و دیگری را باز دارد.»
تمام دعاهای «صحیفه سجّادیه» نیز با صلوات آغاز یا پایان مییابد. در برخی از دعاها نیز در اواسط دعا، صلوات فرستاده شده است؛ زیرا ائمّه(ع) معتقدند صلوات، ذکر برآورده شدن حاجت است و در هر دعایی که صلوات فرستاده شود، اجابت آن از سوی خدا حتمی است.
امام سجّاد(ع) در دعای ۴۴ به کرّات صلوات را تکرار کرده و دعا برای حفظ توحید، رسیدن به منزلت بالا در نماز، شناخت حرمت خدا را از خداوند مسئلت میکنند.
در قسمتی از این دعا میفرمایند: «بار خدایا! بر محمّد و آل محمّد درود فرست، به شمار درودهایی که بر هر کس نثار فرمودهای و چندین برابر آن به چندین برابر که هیچ کس جز تو شمار آن نداند که تو هر چه خواهی، کنی».
امام صادق(ع) نیز در باب اهمّیت صلوات میفرمایند:
«کسی که شهادت بدهد خدایی جز خدایی یگانه نیست و اگر شهادت دهد که حضرت محمّد(ص) رسول خداست، ده هزار حسنه برای او نوشته میشود.»۳
کیفیّت صلوات بر پیامبر اکرم(ص)
در مورد کیفیّت صلوات، روایات فراوانی است که درود و سلام بر پیامبر(ص) را همراه با آلش، مقبول میدانند.
این نوع کیفیّت صلوات از منابع شیعه و سنّی قابل اثبات است.
از حضرت علی(ع) نیز روایت است که ایشان فرمودند:
«اصحاب گفتند: ای رسول خدا! چگونه بر شما صلوات فرستیم که فرمود: «بگویید خداوندا! بر محمّد و آل محمّد صلوات فرست، همان گونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم صلوات فرستادی، راستی که تو ستوده و والایی و بر محمّد و آل محمّد فزونی بخش، همان گونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم فزونی دادی، به راستی که تو پسندیده و عظمایی.»۴
برکات و ثواب صلوات
در باب ثواب صلوات، روایات فراوانی است که تأکید میکند که صلوات ده هزار بار حسنه دارد، رحمت و برکت و لطف و کرامت خدا را به همراه دارد، معادل با پاداش و ثواب تسبیح و تکبیر خداست، ارتقای درجه به همراه دارد، معادل سبحان الله و الحمدالله و لا اله الّا الله و الله اکبر است.
صلوات برکات فراوانی را برای شخص به دنبال دارد. برکات صلوات را میتوان به برکتهای دنیوی و اخروی تقسیم کرد.
در دنیا صلوات باعث برآورده شدن حاجت، ازدیاد مال، رفع فقر، بخشش گناهان، ادای قرض، خوشبو شدن، درمان فراموشی، رفع نفاق، نجات از سختی، تندرستی، خواب مقصود دیدن و درک امام قائم(ع) میباشد.
برای اثبات برخی از موارد ذکر شده، به کلام ائمّه(ع) استناد میکنیم.
حضرت رسول اکرم(ص) میفرمایند: «صلوات فرستادن، فقر را برطرف میکند.»
از دیگر برکات حائز اهمّیت صلوات، از بین رفتن گناهان است؛ چنانکه امام رضا(ع) به نقل از رسول خدا(ص) میفرمایند: «الصّلاه علی و علی اهل بیتی تذهب بالنّفاق؛ صلوات و درود بر من و خاندان من نفاق را از بین میبرد.»
و امّا برکات اخروی صلوات را میتوان به پنج مرحله تقسیم کرد: ۱. عالم برزخ، ۲. قیامت، ۳. پل صراط، ۴. جهنّم، ۵. بهشت.
قرآن کریم به مؤمنان دستور میدهد که به پیامبر(ص) درود بفرستید: «انّ الله و ملائکه یصلّون علی النّبی یا ایّها الّذین آمنوا صلّوا علیه و سلّموا تسلیما؛ خداوند و فرشتگان بر پیامبر درود میفرستند.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، بر او درود بفرستید و سلام گویید و تسلیم فرمانش باشید.»
۱. عالم برزخ
مداومت بر صلوات، عذاب قبر را در عالم برزخ دور میکند، ظلمت گناه را از بین میبرد، عذاب را از همه اهل قبرستان دور میکند، ثواب صلوات سنگینتر از گناهان است، صلوات، فریادرس انسان در قبر است، چهره او را در برزخ نورانی و جان کندن را راحت میکند.
پیامبر اکرم(ص) میفرمایند: «هر کس بر من صلوات زیاد بفرستد، از تلخی مرگ و جان کندن ایمن گردد.»
۲. قیامت
از ائمّه(ع) آمده که هر کس در دنیا مداومت بر صلوات داشته باشد، خصوصاً در روز جمعه، صلوات، شفیع ایشان میشود.
در قیامت، همچنین صلوات بسیار، صلوات فرستنده را در روز قیامت نزدیکترین فرد به پیامبر(ص) قرار میدهد، خداوند از هر جهت بر فرد نور میتاباند، هفتاد حاجتش را در قیامت برآورده میکند و او را در زیر عرش الهی قرار میدهد، همچنین این صلواتها موجب سنگینی اعمال در قیامت و افضل اعمال محسوب میشود و ذخیرهای خوب برای ایشان در قیامت به حساب میآید.
از پیغمبر(ص) نقل است که فرمودند: «سه کس در روز رستاخیز، آن روزی که سایهای جز سایه خداوند نخواهد بود، در زیر عرش الهی خواهند بود». عرض شد: یا رسول الله آنها چه کسانی هستند؟
فرمود: «آن کس که اندازهای از غم امّت من را برطرف سازد و کسی که سنّت مرا زنده نماید و آن کس که فراوان بر من صلوات فرستد».
۳. پل صراط
صلوات، راهنمای انسان در هنگام عبور از پل صراط است و نوری است که راه را بر او روشن میکند؛ چنانکه
رسول اکرم(ص) میفرمایند: «بر من بسیار درود بفرستید؛ زیرا درود فرستادن بر من، برای صلوات فرستنده، نوری است در قبر و نوری است بالای صراط و نوری است در بهشت.»
۴. جهنّم
صلوات انسان را از گرمای جهنّم مصون میدارد و مانعی است برای او در ورود به آتش جهنّم.
رسول خدا(ص) فرمودند: «آن کس که بر من درود بفرستد، داخل آتش نخواهد گردید و هر کس درود فرستادن بر من را فراموش کند، از راه بهشت به خطا خواهد رفت.»
۵. بهشت
صلوات فرستندگان در بهشت، حورالعین نصیبشان میشود، دوست پیامبر(ص) در بهشت شده و هفتاد هزار قصر بهشتی دریافت میکنند، شراب سلسبیل مینوشند و در زمره خواصّ پیامبر(ص) وارد بهشت میکردند.
منبع:porsemani.ir / بیتوته
نماز حاجات
"نماز حاجت" روز پنجشنبه از پیامبر اکرم (ص):
از پیامبر گرامی اسلام (ص) روایت است که هر کس این نماز را در روز پنجشنبه بخواند و در آخر نماز در حالی که به سجده رفته است حاجت خود را از خداوند بخواهد، حاجتش حتی اگر جابجا شدن کوهها یا نزول باران هم باشد برآورده خواهد شد.
در مقام و حکمت این نماز هر چقدر بگوییم کم گفتهایم و برای درک بهتر مقام این نماز در نزد خدواند متعال، به این روایت از پیامبر اکرم(ص) اکتفا میکنیم که فرمودهاند: هر کس این نماز را بخواند و چیزی از خدا نخواهد، رواست که خداوند بر او غضب کند.
و اما نکاتی که باید در خواندن این نماز جهت دستیابی به اجر واقعی به آن توجه کرد:
1- این نماز را با حضور قلب واقعی بخوانید.
2- نحوهی خواندن این نماز را در طول هفته تمرین کنید تا بتوانید بدون هیچگونه اشکالی آن را بخوانید.
3- برنامه روز پنجشنبه خود را طوری تنظیم کنید که استراحت کافی داشته باشید و به هنگام خواندن این نماز هیچگونه احساس خستگی و کسالت در شما نباشد تا بتوانید نماز را کامل و بدون هیچ اشتباهی بخوانید.
4- در تعداد سورهها دقت کنید و از خواندن بیشتر یا کمتر سوره ها جهت احتیاط خودداری کنید.
نحوه خواندن نماز حاجت:
این نماز، از دو نماز 2 رکعتی، و اعمال بعد از نماز تشکیل شده است.
نیت نماز: نماز حاجت روز پنجشنبه قربةً الی الله.
بهتر است «بین دو نماز» و همچنین «بین نماز دوم و اعمال بعد از نماز» فاصله نیفتد و از سخن و عمل اضافی خودداری کنید.
نماز اول حاجت:
در رکعت اول بعد از نیت، یکبار سورهی حمد را بخوانید و 11 مرتبه سورهی توحید(قل هو الله احد) و سپس همانند نمازهای معمولی به رکوع و سجود بروید.
در رکعت دوم یکبار سورهی حمد را بخوانید و 21 مرتبه سورهی توحید و بعد از آن قنوت نمازهای معمولی را بخوانید و سپس به رکوع و سجود بروید و بعد از سجده دوم، تشهد و سلام بگویید و نماز اول را تمام کنید.
نماز دوم حاجت:
در رکعت اول بعد از نیت، یکبار سورهی حمد را بخوانید و "31 مرتبه سورهی توحید" و سپس همانند نماز قبل به رکوع و سجود بروید.
در رکعت دوم، یکبار سورهی حمد را بخوانید و "41 مرتبه سورهی توحید" را تلاوت کنید و سپس قنوت بخوانید و بعد از آن به رکوع و سجود بروید و بعد از سجده دوم، تشهد و سلام بخوانید و نماز را تمام کنید.
بعد از دو نماز:
بعد از سلام نماز دوم، اعمال زیر را به جا آورید:
در حالت نشسته" 51 مرتبه"سوره توحید را تلاوت کنید و بعد از آن " 51 صلوات" بفرستید و سپس به سجده رفته و در حالت سجده صد مرتبه"یا الله "بگویید و بعد از آن در همان حالت سجده، حاجت خود را خداوند متعال بخواهید.
سه چیز از خدا بخواهید:
شما در سجده آخر هر چه دوست دارید میتوانید از خدا بخواهید اما بهتر آنست که حاجات خود را به ترتیب زیر از خداوند طلب کنید و اطمینان قلبی داشته باشید که حاجات شما برآورده خواهد شد:
اول: تعجیل در ظهور آقا امام زمان (عج) از از خداوند طلب کنید(چرا که این نماز در بعدازظهر پنجشنبه خوانده میشود).
دوم: در حق دیگران و هر آنکه محتاج دعای شماست دعایی کنید(چرا که دعای افراد در حق یکدیگر زودتر مستجاب میشود).
سوم: هرآنچه برای خود میخواهید از خداوند طلب کنید ضمن اینکه یادتان باشد بهترین دعا؛ «عاقبت به خیر شدن» است.
نحوه خواندن نماز حاجت امام جواد:
نماز حاجت امام جواد (ع) یکی از نمازهای توصیه شده در کتب دینی برای برآورده شدن حاجات به ویژه رفع حاجات دنیوی، دور کردن بلا و گرفتاریها است.
نماز امام جواد (ع) دو رکعت است که در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید هفتاد مرتبه خوانده میشود. سید بن طاووس در جمال الاسبوع برای هریک از ائمه علیهم السلام نمازی با دعا ذکر نمودهاست. دعای بعد از پایان نماز جواد الائمه به شرح زیر میباشد:
اللَّهُمَّ رَبَّ الْأَرْوَاحِ الْفَانِیَةِ وَ الْأَجْسَادِ الْبَالِیَةِ
اى خداى آفریننده روحهایى که از جهان فانى رفته و بدنهاى کهنه پوسیده شده
أَسْأَلُکَ بِطَاعَةِ الْأَرْوَاحِ الرَّاجِعَةِ إِلَى أَجْسَادِهَا (أَحِبَّائِهَا)
درخواست مى کنم به طاعت روحهایى که به امر تو به بدن باز مى گردند
وَ بِطَاعَةِ الْأَجْسَادِ الْمُلْتَئِمَةِ بِعُرُوقِهَا وَ بِکَلِمَتِکَ النَّافِذَةِ بَیْنَهُمْ
و به طاعت بدنهایى که پس از تفرق با عروق و اعضاء همه ملتئم و مجموع مىگردند و به امر نافذ تو میان آنها
وَ أَخْذِکَ الْحَقَّ مِنْهُمْ وَ الْخَلاَئِقُ بَیْنَ یَدَیْکَ یَنْتَظِرُونَ فَصْلَ قَضَائِکَ
و به آن حقى که تو از همه باز خواهى گرفت در حالى که خلایق در پیشگاه حضور تو منتظر حکم تو
وَ یَرْجُونَ رَحْمَتَکَ وَ یَخَافُونَ عِقَابَکَ
و امیدوار رحمت تو و ترسان از عقاب تواند
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
درود فرست بر محمد و آل محمد
وَ اجْعَلِ النُّورَ فِی بَصَرِی وَ الْیَقِینَ فِی قَلْبِی
و نور در چشم من و یقین و ایمان در قلب من
وَ ذِکْرَکَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ عَلَى لِسَانِی وَ عَمَلاً صَالِحاً فَارْزُقْنِی
و ذکر دائم خود را به شب و روز بر زبان من جارى کن و عمل صالح روزى من گردان
نماز حاجت امام رضا (ع):
یکی از امامانی که همه ما ایرانیها به شوق دیدن حرمش غوغایی در دل داریم و به ایشان توسل میکنیم امام رضا (ع) هستند.
امام رضا (ع) فرمودند: هرگاه دچار امر دشواری شدی دو رکعت نماز بخوان.
در رکعت اول بعد از حمد آیه الکرسی
در رکعت دوم بعد از حمد سوره قدر
بعد از نماز قرآن را بر روی سر بگیر و بگو:
«أَللَّهُمَّ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ إِلى خَلْقِکَ، وَ بِحَقِّ کُلِّ ایَةٍ فیهِ، وَ بِحَقِّ کُلِّ مَنْ مَدَحْتَهُ فیهِ عَلَیْکَ، وَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِ، وَ لا نَعْرِفُ أَحَداً أَعْرَفَ بِحَقِّکَ مِنْکَ»
سپس ۱۰ مرتبه هر یک از ذکر های زیر را بگو:
«یا سَیِّدی یا اَللَّهُ»
«بِحَقِّ مُحَمَّدٍ»
«بِحَقِّ عَلِیٍّ»
«بِحَقِّ فاطِمَةَ»
«بِحَقِّ الْحَسَنِ»
«بِحَقِّ الْحُسَیْنِ»
«بِحَقِّ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ»
«بِحَقِّ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ»
«بِحَقِّ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ»
«بِحَقِّ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ»
«بِحَقِّ عَلِیّ بْنِ مُوسى»
«بِحَقِّ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ»
«بِحَقِّ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ»
«بِحَقِّ حَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ»
«بِحَقِّ الْحُجَّةِ»
اگر چنین کنی پیش از آن که از جایت برخیزی خداوند حاجتت را برآورده میکند.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
خواندن نماز سیف القاطع
نماز سیف القاطع:
نماز سیف القاطع در شب جمعه و یا همان پنج شنبه شب خوانده می شود این نماز دو رکعت است و پس از نماز عشا در یک مکان خالی و تنها و به قصد حاجت خوانده می شود.
نماز سیف القاطع به ترتیب زیر خوانده می شود:
در رکعت نخست پس از سوره حمد، سوره انعام را از اول تا آخر بخوانید.
و مجدداً از اول سوره تا آیه ۹۳ را بخوانید و بعد به رکوع بروید.
در رکعت دوم پس از خواندن سوره حمد حمد، این بار از آیه ۹۴ تا پایان سوره انعام را بخوانید.
بعد از پایان نماز هزار دفعه صلوات فرستاده و حاجت خود را از خدا طلب کنید.
نکات مهم در مورد نماز سیف القاطع:
- نماز سیف القاطع برای کسانی که توانایی ایستادن طولانی مدت را ندارند میتوانند بصورت نشسته بخوانند.
- این نماز را می توان هم برای حاجت خود خواند و هم به نیابت از هر کسی خواند.
- درصورتی که سوره انعام را حفظ نیستید می توانید کتاب را باز نموده و از روی کتاب بخوانید
- پس از این که حاجت گرفتید ذکر شکر الله را به جا اوردید.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته