توصیه فنی وکیل سایبری : یک راه اساسی برای جلوگیری از هک شدن اینستاگرام این است که اطلاعات ساخت صفحه را در جایی مطمئن ذخیره (سیو) کنید و به هیچ وجه، در اختیار هیچ کس حتا گاهی، نزدیکترین اشخاص، قرار ندهید و از رمزهای پیچیده (ترکیب اعداد، نماد، حروف و فاصله) استفاده کنید و هر از گاهی، رمز را تغییر دهید. همچنین از خرید پیج اینستاگرام خودداری کنید زیرا صاحب اولیه پیج می تواند با یک مکاتبه ساده با مسئولان اینستاگرام، پیج را به مالکیت خود برگرداند. ایمیلی که در ایجاد اولیه پیج اینستاگرام از طرف کاربر اولیه استفاده شده در این مرحله نقش مهمی داشته به نفع او عمل خواهد کرد.
جرم و مجازات هک در قوانین ایران
هکرها معمولا افراد باهوش و دارای استعداد کامپیوتری هستند که اغلب هم رد پایی از خود به جای نمی گذارند اما در مواردی هم دستگیر شده و مجازات می شوند.
تخریب و اخلال در داده ها یا سیستمهای رایانه ای و مخابراتی
مادۀ 736 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):«هر کس به طور غیر مجاز دادۀ دیگری را از سیستمهای رایانه ای یا مخابراتی یا حاملهای داده حذف یا تخریب یا مختل یا غیر قایل پردازش کند به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد»
این جرم یکی از مصادیق شایع جرایم اینترنتی است. هک کردن که یکی از رفتارهای متداول جرایم اینترنتی است به معنای نفوذ غیر مجاز به یک سیستم کامپیوتری است. به این صورت که مرتکب، بر سیستمهای امنیتی غلبه پیدا میکند تا اطلاعات ذخیره شده را به دست آورد و تخلفاتی نسبت به آنها انجام دهد. به عنوان نمونه، مجرم آدرس آی پی را پاک کرده و خود را به جای صاحب آن، جا میزند تا اهداف خود را پیاده کند.
تعلق داده به دیگری، شرط تحقق جرم است، بنابراین بر اساس ظاهر این ماده و تفسیر مضیق قانون، تخریب دادۀ متعلق به مرتکب، مشمول این ماده نیست هر چند مورد استفادۀ دیگری باشد. تعلق داده به دیگری مستلزم تعلق سیستم به او نیست، پس تعلق سیستم به دیگری، شرط تحقق جرم نمیباشد. همچنین واژۀ اختلال در سیستم، اعم از اختلال جزئی و کلی میباشد.
در تهران، دادسرای جرایم رایانه ای (دادسرای ناحیه 31 تهران) (واقع در صادقیه، بلوار آیت الله کاشانی، بلوار اباذر) صلاحیت رسیدگی به مبحث فوق را دارد که معمولا با تحقیقات اولیه و ارجاع موضوع به پلیس فتا (یا همان پلیس فضای تبادل اطلاعات) جهت اظهار نظر تخصصی رسیدگی به موضوع ادامه خواهد یافت و در صورت احراز مجرمیت توسط دادسرا، پرونده جهت رسیدگی و صدور حکم، به دادگاه کیفری دو ارسال میگردد. مطالب وکیل جرایم رایانه ای را در وبسایت وکیل سرا مشاهده کنید.
تلگرام، اینستاگرام و ...
یکی از مصادیق جرایم شبکه های اجتماعی، افشای اطلاعات خصوصی یا تهدید به افشای اطلاعات خصوصی است که هر دو اینها در قانون جرایم رایانه ای به عنوان جرم شناخته شده است.
اینکه کسی از متن چت ها، گفتگوهای دو نفره، عکس ها و... اسکرین شات بر می دارد و سپس طرف مقابل را تهدید به افشای این مسائل خصوصی می کند. این تهدیدها گاهی صرفا به منظور اخاذی مالی و گاهی برای وادار کردن طرف مقابل به این است که به خواسته ی تهدید کننده تن بدهد یا اصطلاحا به عنوان آتو از طرف مقابل، همواره، برای ساکت کردن او به کار گرفته شود.
ماده 745 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):«هر کس به وسیله ی سیستم های رایانه ای یا مخابراتی، صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.» برای مشاوره با وکیل دادگستری مراجعه شود به وبسایت وکیل سرا
تهدید پیامکی، تهدید تلگرامی
تهدید به انجام عملی که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی شود، خواه تهدید کننده به این واسطه، تقاضای مال به قصد اخاذی و یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد، جرم مستقلی است که بر اساس ماده 669 قانون مجازات اسلامی، شلاق تا 74 ضربه یا زندان از دو ماه تا دوسال برای آن در نظر گرفته شده است. بنابراین، صرف تهدید در این موارد، جرم است حتی اگر آن عمل مورد تهدید هرگز به مرحله عمل در نیاید.
آیا چت تلگرام و اینستاگرام قابل استناد است؟
برخلاف تصور عموم که متن گفتگو در تلگرام، اینستاگرام، واتس اپ و شبکه های اجتماعی دیگر، ایمیل و فیلم و... را جزو دلایل قابل استناد به شمار نمی آورند، اما قانون، «ادله الکترونیک» را به رسمیت شناخته است. دادگاه معمولا در این موارد، با ارجاع موضوع به کارشناسان حوزه فناوری یا پلیس فتا (پلیس فضای تبادل اطلاعات) صحت مدارک را بررسی می کند و در صورتی که تأیید شود، ملاک و مبنای صدور حکم قرار خواهد گرفت. البته حذف حساب کاربری (دیلیت اکانت) در اکثر موارد، موجب گریز مرتکب خواهد بود مگر با استناد به شهادت شهود بتوان ثابت کرد.
نکته مهم: به دست آوردن دلیل باید با روشهای قانونی انجام شود وگرنه ممکن است دادگاه آن دلایل را از شما نپذیرد. بنابراین اطلاعات و مدارکی که از طریق هک کردن ایمیل یا اکانت (حساب کاربری) طرف مقابل یا کار گذاشتن غیر قانونی دستگاه ضبط صدا (دستگاه شنود) یا تصویر (دوربین مخفی) در محل اقامت یا دفتر کار یا خودروی وی به دست آورده شود، مورد قبول دادگاه نخواهد بود. البته هک کردن سیستم های رایانه ای، هک تلگرام، هک اینستاگرام و ... قطعا جرم است و توسل به این نوع اعمال توسط شاکی، باعث خواهد شد که خود شاکی در جایگاه متهم قرار گیرد.
انتشار عکس های خصوصی و مسائل حریم خانوادگی
ماده 17 قانون جرایم رایانه ای (ماده 745 قانون مجازات اسلامی تعزیرات):« هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی، صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او، جز در موارد قانونی، منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود به حبس از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
منتشر کردن به معنای پخش آن (صوت، تصویر، فیلم خصوصی یا خانوادگی، اسرار) در فضای سایبری (در بستر اینترنت) است. منظور از در دسترس دیگران قرار دادن این است که مرتکب، محتویات و اسرار خصوصی را در اختیار افراد مشخصی که در واقع، آنها را می شناسد قرار دهد.
باید توجه داشت که اگر مرتکب، محتویات و اسرار خصوصی را در دسترس حتا یک نفر مشخص قرار دهد نیز مشمول این ماده خواهد بود. بدیهی است که این اقدام مرتکب باید بدون رضایت فرد یا بدون اجازه قانون صورت گرفته باشد وگرنه مشمول این ماده نخواهد بود.انتشار و در دسترس قرار دادن باید به وسیله سامانه های رایانه ای (سیستم های کامپیوتری) یا مخابراتی و در بستر فضای سایبری باشد.
در قانون نحوه مجازات اشخاصی که درامور سمعی و بصری فعالیتهای غیرمجاز می نمایند مصوب 1386 (بند ج ماده 5) ارتکاب اقدام مشابه باانتشار اسرار خصوصی و محتویات خانوادگی جرم انگاری شده است و آن: "تهیه فیلم و عکس مبتذل از مراسم خانوادگی و اختصاصی دیگران و تکثیر و توزیع آن" می باشد. در این خصوص، اگر محتویات ذکر شده در قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و یصری فعالیت غیر مجاز می نمایند، به شخصی سپرده شده باشد و آن شخص اقدام به انتشار آنها کرده و در دسترس دیگران قرار داده باشد، مشمول تعدد جرم (از نوع تعدد معنوی) با عنوان خیانت در امانت خواهد بود. مثلاً اگر کسی فیلم عروسی اش را برای میکس، تدوین، بازسازی و بهبود کیفیت و... به آتلیه (عکاسی) داده باشد و متعاقبا آن عکس ها پخش گردند مرتکب به موجب بند «ج» ماده 5 قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیتهای غیرمجاز می نمایند مجازات خواهد شد.